Kuban ezagutu genituen nekazariak 50 urte ingurukoak ziren eta karrera aldaketak egin zituzten, hala nola, fabrikako langileetatik edo alderdi komunistako funtzionarioetatik nekazari izatera pasatzea. Merkatu zuzeneko nekazariek sortzen ari den Kubako merkatu-ekonomian dirurik onenetakoa irabazten dute, eta badirudi jendea arrazoi finantzarioengatik erakartzen duela. Lorategi gehienak lankidetza-ahaleginak ziren, lanaldi osoko hiru lorezainekin.
Baserri hauen eta Kubako gobernuaren arteko harremana oso interesgarria da. Kuba poliki-poliki planifikatutako ekonomia zentral batetik ateratzen ari da. Baserri hauek herrialdean onartu ziren lehen enpresa pribatuetako batzuk izan ziren. Baina estatuak paper handia jokatzen du oraindik, mahastizainek orokorrean estimatzen zutena.
Baserriak banakako ekimenez hasi zirela ematen zuen, denbora librean erabili gabeko hiri-lursailak garbitu zituzten, mahastizainek beste leku batean lanean jarraitzen zuten bitartean. Behin fundazioa bertan zegoenean, mahastizainek estatuaren hasierako azpiegiturak jaso zituzten, hala nola, hormigoizko ohe altxatuak, horiek betetzeko lurra (esne konpostatutako simaurra edo azukre-kanaberako bagaza) eta ureztatzea.
Erremintak eta bestelako ekipoak ez zituen estatuak hornitzen eta oso zaharrak ziren. Tristea izan arren, dibertigarria izan zen baserritarrek nola inprobisatzen zuten ikustea, eta ideia txukunak ikusi genituen.
Kubak Hedapen programa oso lagungarria duela dirudi. Ezagutu genituen mahastizain guztiei astean behin nekazaritza-agente batek bisitatzen zien, barietateak iradoki eta spray organikoak hornitzen zituen. Alde horretatik, Kubak inbertitu handia egin du biopestizidak eta bioongarriak ezagutzeko. Landareek eskertu zituzten emandako mikrobioen inokulatzaileak. Laguntzaren truke, estatuak agintzen du baserri bakoitzak bere produktuaren ehuneko jakin bat saldu diezaiela kontsumitzaile izendatuei merkatuko prezioen azpitik: ospitaleak, ama berriak eta eskolak, adibidez. Seguruenik, guk jaso ez ditugun beste baldintza batzuk zeuden.
Laborariek, oro har, ez zirudien estatu-aginduek kezkatzen, emandako laguntzaren truke bidezko gisa ikusten baitzituzten eta, oro har, Kubako gizarteari erostea. Zenbait egoeratan, bazirudien estatuak ezartzen zituela nekazariak merkatu librean kobra ditzakeen prezioak. Laboratzaile batek haserretu egin zuen hori eta deitoratu egin zuen eguzkitan lan egiten zuen egunetatik ateratzen zuen kopuru txikia.
Ameriketan asko hitz egiten da tokiko elikadura sistema gehiago sortzeari buruz, batez ere hiri nekazaritza duten hirietan. Kuban oso txukuna izan zen barazki freskoen halako sistema urbano bat haragian ikustea, idealetatik ez baizik eta beharragatik jaioa. Lorategi bakoitzean norbanakoak eta handizkariak ere ikusten genituen produktuak erosten; bizikletan eta asto-gurdietan zihoazenek gurdiak betetzen zituzten eta gero auzotik barazkiak saltzen ibiltzen ziren irabaziekin. Bertako produktuen sistema hau hozkailuaren azpiegitura faltagatik ere sustatzen da: barazkiak sorotik bezero azkar joan behar dira 90 ̊ F-tan!
Ez dut eman nahi Kubako janari guztia eskala txikian ekoizten ari denik – herrialdeko azukrea, babarrunak eta bestelako produktuak ohiko metodoekin eta barazkiak ere ekoizten dituzten baserri handien berri izan genuen. turistentzat. Baina ikusi dugunaren arabera, auzoko lorategiek barazki fresko kopuru handiak hornitzen dituzte kubatarrei.
Espero dut Kuban ikusi eta entzun nuenaren argazki interesgarria helarazi izana, baina zutabe labur batean ez naiz pareko sentitzen nire anaia eta biok ezagututako baserritarren berotasun, umore eta jakin-min orokorra helarazteko zereginarekin. Jende jatorra zen gurekin amerikar gisa gaiztakeriarik gabekoa. Landare batek irrikaz mintzatu zen gure iparraldeko urtaro freskoez, bere landareak erretzen dituen urte osoan zehar beroa deitoratuz.
«Zorte handia duzu. Nekazaritza askoz errazagoa da zuretzat Ameriketan», esan zuen. «Aire girotua duen baserrira iristen bazara bezala da».
«Hori da egia», esan nion. "Azaroan aire girotua izozkailu bihurtzen den arte".
Elkarrengandik ikasteko asko dugu.
- Sam Hitchcock Tilton, VGN zutabegilea